تفاوت های اسید سیتریک و اسید استیک
آشنایی با اسید سیتریک
اسید ستریک یک اسید آلی با فرمول شیمیایی C6H8O7 و جرم مولی 192g/mol الی 210g/mol است. این اسید جز خانواده هیدروکسید اسید ها است و در ترکیب خود دارای گروه عاملی هیدروکسیل است. اسید سیتریک به صورت طبیعی در پرتغال و لیمو موجود است و اسم دوم آن جوهر لیمو است. مصرف آن منعی ندارد.
نام آیوپاک اسید سیتریک 2-hydroxypropane-1.2.3-tricarboxylic acid است. مصرف اسید سیتریک بیشتر به عنوان مزه ترش آن در صنایع غذایی است و سالانه بیش از دو میلیون تن برای مصرف طعم دهنده استفاده میشود و این باعث شده که از اسید سیتریک به عنوان یک ماده شیمیایی پرمصرف یاد شود. اسید سیتریک در دمای اتاق به صورت پودر است که پودر آن سفید رنگ و دارای دو نوع مونوهیدراته و خشک است.
این پودر در آب حل شده و اسید سیتریک را تشکیل میدهد. اسید سیتریک به دلیل خاصیت اسیدی که دارد، علاوه بر مزه ترشی که به غذا اضافه میکند، میتواند از رشد باکتری در غذا جلوگیری کند. البته باید به این نکته توجه کنید که کاربرد اسید سیتریک بستگی به گرید و درصد آن دارد.
آشنایی با اسید استیک
اسید استیک یک اسید آلی با جرم مولی 60.05 g/mol و چگالی 1.049 g/cm3 است. نماد اسید استیک AcOHاست. این اسید جز خانواده کربوکسیلیک اسید ها است. اسید استیک با نام های دیگری همچون استیک اسید گلاسیال، اتانوئیک اسید و اتیل اسید شناخته میشود. مایع آن بی رنگ و مزه شبیه به سرکه و بویی تند دارد. اسید استیک جز اسید های ضعیف قرار دارد ولی غلظت بالای آن قدرت خورندگی بالایی دارد. سرکه از تخمیر و اکسید شدن کربوهیدرات های طبیعی محلول رقیق اسید استیک به وجود میآید.
اسید استیک در تولید مواد شیمیایی مانند وینیل استات مونومر، استر و آنیدرید استیک نقش اصلی را ایفا میکند. همچنین برا کریستاله شدن ترکیبات آلی، نقش حلال دارد. اسید اسید آلی، در صنعت داروسازی و پزشکی نیز کاربرد دارد. مثلا برای غربالگری سرطان دهانه رحم از استفاده میشود و همچنین از آن داروی ضدعفونی میسازند. اسید استیک در بدن به صورت طبیعی تولید میشود. اسید استیک یک حلال قطبی و آب دوست مانند اتانول است ولی به دلیل قدرت حلالیت نسبتا خوبی که دارد، قادر به حل کردن تمام ترکیبات قطبی و همچنین برخی از ترکیبات ناقطبی با یک نسبت خوبی است همچنین در هر نسبتی در آب حل می شود.
تفاوت های اسید سیتریک و اسید استیک
تا این بخش، در مورد اسید استیک و اسید سیتریک به صورت مجزا صحبت شد. حالا در ادامه کار به مقایسه و تقاوت های موردی آن ها میپردازیم:
- جرم مولی اسید سیتریک(هم خشک و هم آبدار) بیشتر از اسید استیک است.
- چگالی اسید سیتریک بیشتر از اسید استیک است.
- به طور کل مزه اسید استیک و اسید سیتریک هر دو ترش است ولی اگر به صورت دقیق مزه آن را بچشید، متوجه میشوید که اسید سیتریک مزه لیموترش و اسید استیک مزه سرکه میدهد.
- اسید سیتریک جز خانواده هیدروکسید اسید ها است ولی اسید استیک جز خانواده کربوکسیلیک اسید ها است.
- اسید استیک در هر نستی در آب حل میشود ولی اسید سیتریک یک نسبت خاصی دارد( در دمای 20 درجه سلسیوس و در 100 میلی لیتر آب، 73 گرم حل خواهد شد )
- اسید استیک قدرت خورندگی بالای دارد ولی اسید سیتریک به صورت طبیعی در میوه ها موجود است و از آن در صنایع غذایی استفاده میشود.
- استفاده اسید سیتریک در صنایع غذایی بیشتر از اسید استیک است.
- کاربرد اسید استیک در صنایع مختلف( بجز صنایع غذایی ) بیشتر از اسید سیتریک است.
- اسید سیتریک به صورت طبیعی در برخی میوه ها مانند پرتقال وجود دارد و اسید استیک با فاسد شدن میوه و برخی مواد غذایی تولید میشود.
- یکی از اصلی ترین استفاده های اسید استیک در صنایع غذایی، تولید سرکه است( در بالا شرح داده شده است ) ولی کاربرد اسید سیتریک در صنایع غذایی علاوه بر طعم دهنده مزه ترش، به عنوان ماده نگهدارنده در بسته بندی نیز است.